Stappenplan
De herinrichting van de ringlanen als onderdeel van een sturend mobiliteitsbeleid is uitvoerbaar in een tijdsspanne van 20 jaar. Wachten is niet nodig. Vandaag al kunnen de eerste beslissingen genomen worden om de bereikbaarheid van Brussel te verbeteren en de inwoners en bezoekers van de centrale wijken perspectief te geven op een nieuwe publieke ruimte van bijna 50 hectare (of viermaal het Warandepark). KleineRing.be geeft alvast een aanzet tot fasering van de deelprojecten.
Elke fase duurt min of meer 5 jaar. Binnen elke fase lopen de verschillende sporen gelijktijdig door.
Bij aanvang sluiten de stakeholders van de stedelijke mobiliteit bindende akkoorden over het sturend mobiliteitsbeleid, de gefaseerde implementering van de maatregelen, de verdeling van de taken en van de inkomsten en uitgaven. Dit moet ervoor zorgen dat de transitie geschraagd wordt door een gedeelde visie, die de mobiliteit holistisch bekijkt en die gewestgrensoverschrijdend is.
Om het proces in goede banen te leiden, kan gedacht worden aan de oprichting van een raad, waarin gemandateerde afgevaardigden van de stakeholders zetelen en die op regelmatige basis samenkomt om beslissingen te nemen binnen het kader van de afgesloten akkoorden. De raad benoemt een intendant of commissaris, die het dagelijks bestuur waarneemt, de beleidsopties bestudeert en aftoetst aan de afgesproken kaders (sturend mobiliteitsbeleid, verkeerscirculatieplan) en de verschillende deelprojecten op elkaar afstemt. De intendant of commissaris doet beroep op experts uit de administratieve geledingen van de stakeholders om de verschillende aspecten van de realisatie uit te werken.
Fase 1
- Lancering van het geïntegreerd metropolitaan vervoernet. De S-trein wordt ingezet als complement op de metro (‘metroachtige’ stadstrein), de vervoermaatschappijen voeren een tariefintegratie door in het metropolitaan gebied en de bus- en tramlijnen richten zich naar de haltes van de S-trein, metro en MetroTram. Idealiter wordt de prijszetting en de afstemming van de dienstregelingen in handen gelegd van een Verkehrsverbund, waarin de vervoermaatschappijen zich verenigen. Nieuwe S-treinhaltes openen in de volgende jaren hun deuren.
→ Het metropolitaan vervoernet - Een stadstol (niet GPS-gestuurd en dus met lage kosten voor de implementatie) wordt ingevoerd als opstap naar rekeningrijden. De inkomsten uit de stadstol worden geherinvesteerd in de stedelijke mobiliteit.
→ Een sturend mobiliteitsbeleid - Een coherent parkeerbeleid wordt ingevoerd. De tarieven worden gecoördineerd. P+R’s aan de gewestgrens en aan de S-treinstations in Vlaanderen en Wallonië openen de deuren.
→ Het autoverkeer - De ringlanen tussen het Grondwetplein (Zuid) en de Ninoofsepoort worden heringericht met een profiel van 2×1 rijstrook en de aanleg van een park en een groene boulevard tussen de rijwegen. In het herinrichtingsvoorstel is geen plaats voor geparkeerde auto’s in de middenberm van de Kleine Ring. Er wordt op zoek gegaan naar aangrenzende percelen voor de bouw van een of twee parkeergarages, waarin omwonenden een parkeerplaats kunnen huren of kopen. In een eerste stadium (voorlopige inrichting) wordt een participatief ontwerpproces georganiseerd. Dan volgt de definitieve herinrichting. Ook op de rechter kanaaloever wordt een profiel van 2×1 rijstrook gerealiseerd.
→ Sectie E: Groen lint in de Kanaalwijk
Vak Anderlechtsepoort-Zuid. Dwarsprofiel.
© Rien van de Wall & Wim Menten
Fase 2
- Metrolijn 3 (Bordet-Albert) wordt in gebruik genomen. Metro- en premetrostation Grondwet vervangt Lemonnier. Het ontwerp maakt een reconversie van het premetrostation in fase 4 mogelijk (zie hieronder).
- Aanvullend op de stadstol wordt een landelijke kilometerheffing voor personenwagens van kracht.
- Meer P+R’s verrijzen aan de gewestgrens en in het ommeland. Slecht gelegen openbare parkeergarages in de centrale wijken worden gesloten of voorbehouden voor buurtbewoners. Het aanbod aan parkeerplaatsen op de openbare weg wordt gebiedsgericht gereduceerd.
→ Het autoverkeer - Het gedeelte van de ringlanen van Kunst-Wet tot Louiza wordt heringericht. Eerst gaat de Troontunnel dicht. Dat maakt het mogelijk het ‘scharnier’ Wet-Belliard te reorganiseren, waardoor de doorstroming op de noordelijke ringlanen verbetert. De Naamsepoorttunnel sluit en in het complex van de Louiza- en Stefaniatunnel worden ondergronds twee lussen bijgebouwd voor de relatie Hallepoort-Ter Kameren. Bovengronds wordt een reeks ‘stadskamers’ gecreëerd.
→ Sectie C: Scharnier Wet-Belliard en Sectie D: Schakeling van groene stadskamers - Vier gebouwen verrijzen op het tracé van de boulevards: één aan de Naamsepoort, twee rond het Troonplein en één aan de noordzijde van het Madouplein. De stedenbouwkundige lasten in de vergunning voorzien een bijdrage in de heraanleg van het omringend openbaar domein.
Het Troonplein. Impressie.
© Wim Menten
Fase 3
- Het TRIAS-project voor de metro wordt gerealiseerd: ontdubbelen van de oost-westmetro en doorknippen van de metrolus onder de Kleine Ring. Nieuwe lijnen 1, 2 en 4 worden in gebruik genomen.
→ Het metropolitaan vervoernet - Noordelijk van het Noordstation en zuidelijk van het Zuidstation worden fly-overs en fly-unders gebouwd met het oog op de herconfiguratie van de Noord-Zuidverbinding. Na voltooiing van deze projecten kan de oostelijke koker van de verbinding voorbehouden worden voor de S-trein, alsook het gedeelte van spoorlijn 161 door Schaarbeek. Nieuwe haltes worden voorzien aan Kathedraal, Kruidtuin, Verboekhoven, Rogierlaan en Sint-Joost.
→ Het metropolitaan vervoernet - De ringlanen tussen de Antwerpsepoort en Kunst-Wet worden heringericht. De Victoria Reginalaan, Kruidtuintunnel en Madoutunnel worden uit dienst genomen. De Kruidtuin wordt hersteld en sluit aan op de nieuwe esplanade langs de primaire weg.
→ Sectie B: Een tocht door het torenlandschap
Het Madouplein. Impressie.
© Wim Menten
Fase 4
- Metrolijn 4 wordt verlengd van Simonis naar het S-treinstation Berchem (met P+R).
→ Het metropolitaan vervoernet - De knoop Sainctelette-IJzer en de Leopold II-laan worden heringericht, waarna het oostelijke vak van de Leopold II-tunnel sluit.
→ Sectie A: Tussen kanaal en basiliek - De verkeersorganisatie rond het Zuidstation wordt herbekeken. De wegen in de wijk ondergaan een capaciteitsreductie en de toegang tot de centrale wijken wordt ingeperkt. De Hallepoorttunnel wordt herbestemd tot parking voor de marktkramers van het Vossenplein en de ringlanen tussen het Grondwetplein en Louiza worden heringericht. Het groene lint in de Kanaalwijk wordt van Zuid verlengd tot het Hallepoortpark. Aan het kruispunt met de Munthofstraat verrijst een toren die de zichtas vanaf de Naamsepoort afsluit.
→ Sectie D: Schakeling van groene stadskamers en Sectie E: Groen lint in de Kanaalwijk
Het kruispunt met de Blaesstraat. Impressie.
© Wim Menten